ROK 2021 ROKIEM RODU MIELŻYŃSKICH
W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM!

Rok 2021 uchwałą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego ustanowiony został rokiem Rodu Mielżyńskich.
Ród Mielżyńskich, ziemian zaangażowanych w pracę organiczną, która była istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego Wielkopolski.
Przedstawiciele tego rodu angażowali się w działalność naukową, byli mecenasami sztuki, społecznikami oraz właścicielami ziemskimi prowadzącymi wzorowe, nowoczesne gospodarstwa.
Jednym z nich był Maciej Józef Franciszek Mielżyński związany był z powiatem średzkim.(ur. 15 września 1799 w Winnej Górze, zm. 5 marca 1870), był synem Józefa i Franciszki z Niemojowskich, bratem Seweryna. Kształcił się w domu wraz z rodzeństwem pod kierunkiem prywatnego guwernera Jana Baptysty Motty’ego, następnie w szkołach w Berlinie. W młodości był więziony za udział w Związku Kosynierów, ostatecznie uniewinniony. Wziął udział w powstaniu listopadowym w oddziale jazdy poznańskiej, służył pod dowództwem Dezyderego Chłapowskiego. Przez krótki czas po upadku powstania przebywał na emigracji; po powrocie trafił na 9 miesięcy do pruskiego więzienia, otrzymał także karę wysokiej grzywny.
W kolejnych latach, biorąc przykład z Chłapowskiego, zajął się rozwojem gospodarki rolnej we własnych dobrach. Zaangażował się także w pracę organiczną, współpracował z Karolem Marcinkowskim; był jednym z twórców Bazaru w Poznaniu, zasiadał w jego kierownictwie (w tym jako dyrektor po śmierci Marcinkowskiego w latach 1846–1850). Był – obok Antoniego Kraszewskiego i Gustawa Potworowskiego – jednym z przywódców stronnictwa „matadorów poznańskich”, zwolenników legalnej opozycji wobec rządu. Należał do grona założycieli (wspólnie z Karolem Marcinkowskim) Towarzystwa Naukowej Pomocy, także w tej instytucji pełniąc funkcję prezesa (1846–1850), potem wiceprezesa (do końca życia). Od 1842 kierował Opieką Teatralną, za pośrednictwem której podejmował starania o powołanie polskiego teatru w Poznaniu.
Nie prowadził aktywnej działalności politycznej w okresie Wiosny Ludów i powstania 1848, ale należał do Komitetu Narodowego i uczestniczył w deputacji do króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV w sprawie reorganizacji Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Odmówił przyjęcia stanowiska prezesa polskiej części księstwa. Od 1849 zasiadał w Landtagu (parlamencie pruskim), był współzałożycielem i prezesem (1856–1858) Koła Polskiego. Od 1855 dożywotni członek pruskiej Izby Panów.
Hrabia Maciej Mielżynski nosił specjalnie dla siebie zrobioną czapkę z daszkiem, którą z czasem wszyscy Wielkopolanie nosili, nazywając ją „Maciejówką”.

Źródło informacji: https://bip3.wokiss.pl/powiatsredzki/pl/powiat/aktualnosci2/aktualnosci/rok-2021-rokiem-rodu-mielzynskich!.html
Barbara Wiśniewska
Danuta Kaczorowska